Gerrit ten Broeke in Bangladesh

Dutch-English
Vanmorgen naar een kerkdienst geweest van een kleine protestantse gemeente in de buurt van Chitalmari. Er waren inclusief de voorganger 7 mensen in het kerkje, ik kreeg een Engels-Bangla bijbel en kon zo meelezen met het kerstevangelie. Hartelijke mensen, er werd flink gezongen en na afloop lekkere cake. S’middags hebben we een Kerstlunch voor buren, international volunteers en medewerkers van Renaissance georganiseerd. Onze koks Mukti en Iulia hebben er echt een feestmaal van gemaakt met garnalen, kip, gebakken rijst en nog veel meer. We hebben geprobeerd er een beetje kerstsfeer in te brengen met lokaal verkrijgbare feestartikelen.

This morning I visited a achurch of a small protestant community in a village nearby Chitalmari. 7 people attended the service including the pastor, I got an English-Bangla bible and could read along the Christmas gospel. Cordial people, many songs and in the end tasty cake. In the afternoon we organized a Christmas lunch for neighbors, international volunteers and Renaissance staff. Our cooks Mukti and Iulia prepared real nice food like shrimps, chicken, fried rice and a lot more. We bought some local available decorations to create a bit Christmas atmosphere.

Dutch English.

De laatste 3 weken wordt het land geteisterd door stakingen en wegblokkades, continu, uitgezonderd de vrijdagen. De Awami league regering is aan het eind van haar 5 jarige termijn en heeft parlementsverkiezingen uitgeschreven voor 5 januari. De oppositie partijen geleid door de BNP,weigeren echter mee te doen, slechts 20 van de in totaal 40 partijen in Bangladesh hebben kandidaten aangeleverd. Er is een totaal gebrek aan vertrouwen, de oppositie wil een onafhankelijke waarnemende regering die de verkiezingen organiseert. Er is een totaal gebrek aan verantwoordelijksheids gevoel , de economie wordt kapot gestaakt en er vallen dagelijks doden door geweld. Er is veel druk van de VS en EU om een dialoog tussen regeringspartijen en opositie tot stand te brengen , ook is de vice secretaris generaal van de UN al een week in Dhaka om met de verschillende partijen te praten, tot nu toe geen resultaat. Het zal er wel op uitdraaien dat de care takers regering er gaat komen en de verkiezingen worden uitgesteld naar een latere datum. Het is onvoorstelbaar wat hier gebeurd, er zo veel haat onderling, wantrouwen, egoïsme en dodelijk geweld.
Ook op onze projecten heeft dit alles een negatieve invloed. We hebben gelukkig 3 weken geleden bij 4 verschillende boeren 1200 aarbeien planten in de grond kunnen krijgen. De planten moesten vanuit Rajshahi komen, 300 km per trein en bus, , net op tijd. De bouw van de koelcel stagneert, de constructieploeg is 19 november begonnnen maar de laatste afwerking laat op zich wachten omdat er geen aanvoer van materialen is . Ook moet er nog een stroom aansluiting komen. De oesterzwammen productie is laag, we kunnen veel meer verkopen dan we produceren, we wachten op 300 nieuwe doorgroeide compost zakken, besteld in Khulna, 70 km hier vandaan maar omdat er geen vervoer is kunnen we ze niet in Chitalmari krijgen. Het groente seizoen is ook begonnen, wat wij in Nederland in de zomer verbouwen wordt hier in de winter geteeld: bloemkool, wittekool,koolrabi, wortel,radijs, “spinazie”, aardappelen en vooral tomaten. De boeren krijgen heel lage prijzen voor hun groentes omdat er nauwelijks vervoer naar Dhaka mogelijk is. In de grote steden zijn de groentes echter heel peperduur geworden, zo langzamerhand wordt iedereen de dupe van de stakingen. De rijstvelden worden ook weer in orde te gemaakt, het water is behoorlijk gezakt en nu worden de veldjes geploegd met 2 koeien of soms met een kleine tractor. Ze hevelen handmatig water over van het ene veld naar het andere, daarna wordt de rijst gezaaid en vervolgens na een paar weken uitgeplant.Verbazingwekkend hoe snel de rijst groeit in de vruchtbare klei.

In the last 3 weeks the country is suffering under continuous strikes and road blockades, except on Friday. The Awami league government 5 years period has ended and she organized elections at 5 January. The opposition parties led by BPN refuse to join, only 20 of the 40 political parties listed candidates. There is a total lack of confidence and the opposition parties want an independent caretakers government to be installed for organizing the next elections. There is no resposibility, the strikes destroy the economy and there is daily heavy violence fatility. US and EU urge both parties to start an constructive dialoque. The vice general secretary of UN is already one week in Dhaka to talk with the different parties, no result up to now. The most likely scenario will be probably the installation of a care takers government and delaying of the election date. It’s hard to believe what’s happening here, so many hate,distrust and deadly force.The situation affects also our projects. Happily we planted 3 weeks ago 1200 strawberry saplings with 4 farmers. The saplings arrived from Rajshahi, a 300 km journey by train and bus, just in time.Our production of mushrooms is very low, we are waiting for 300 new spawn bags from Khulna, 70 km distance, but there is no transport. Also the construction of our cold store has been stopped, the installation team started at 19 November but now we have to wait for materials from Dhaka but there is no transport. We are also waiting for electricity connection.The vegetable season has been started, in Bangladesh they grow in winter more or less the same products as we do in summer in the Netherlands: cauliflower, cabbage, carrots, potatoes, spinach, kohlrabi, radishes and tomatoes. The farmers receive low prices because there is hardly no transport to Dhaka. In the big cities vegatbles are extremely expensive, slowly everyone will be affected by the strikes. The farmers are preparing the paddy fields, the waterlevel gows down and they plough the land mostly with 2 cows and sometimes with a small tractor. They transfer the water by hand from one field to the other, afterthat they sow the rice seeds wich will be planted out after a couple of weeks. Amazing how quicly the rice grows in the fertile clay land

Dutch-English version
Gisteren is Mienke weer vertrokken na 2 weken Bangladesh. Ondanks de 7 stakingsdagen hebben we een mooie tijd gehad. Na aankomst zijn we meteen de volgende dag naar Chitalmari gereisd, een veilige en vertrouwde omgeving. Mienke kreeg natuurlijk maximaal aandacht bij alles wat we deden, tijdens onze fietstochtjes, op de markt, bij mijn buren , overal !. Soms was het haar wel wat te veel evenals de warmte maar de Bengalen zijn erg nieuwsgierig en het begrip privacy kennen ze niet. In het weekend zijn we nog 2 dagen naar de zuidkust gereisd, comfortabel met auto en chauffeur, wel een lange rit van 230 km met 5 veerpont overgangen maar onderweg was er veel te zien. We waren in Kuakata, een nieuwe badplaats in ontwikkeling, 12 km zandstrand met vissersboten en zodanig gelegen dat je zowel de zonsopgang als zonsondergang vanaf het strand kunt zien. Onze laatste dag hebben we rustig in Dhaka doorgebracht , gewandeld in de parken bij Dhaka University en uitgebreid de kranten gelezen onder een boom. Ervaringen delen geeft een goed gevoel en maakt het thuiskomen in februari een stuk gemakkelijker.

Yesterday Mienke, my wife, left Bangladesh again after a 2 weeks stay. Despite 7 days of strike we had a good time together. After arrival we traveled the next day to Chitalmari, a safe and trusted environment. Mienke got of course a lot of attention during all our activities, like bike riding shopping on the market ,visiting neighbors , everywhere. Sometimes a bit too much for her as well as the heat but the Bangladeshi are very curious and not familiar with respecting privacy. During the weekend we travelled to the south coast, comfortable with car and driver, a long trip of 230 km with 5 ferry crossings, but en route a lot to see. We visited Kuakata, a seaside resort in progress, 12 km sandy beach with fishing boats and be located you will see sunrise and sunset from the beach . Our last day was a quite one in Dhaka, walking in the parks around Dhaka University and reading the newspapers in the shadow. Sharing experiences feels good and makes coming home in February more easy

Dutch-English version
Gisteren teruggekomen ( 17 uren in een auto ! ) van een 5 daags verblijf in de Chittagong Hill Tracts,(CHT) een gebied 300 km ten zuid oosten van Dhaka, het zuid limburg van Bangladesh.
CHT grenst aan Myanmar, een gecompliceerd onherbergzaam gebied, er wonen verschillende bergstammen , waarvan de Chakma het grootst in aantal zijn, ze maken deel uit van de bergvolken in het noorden van Myamar, Laos en Vietnam. Ik was hier om een oesterzwammen training te geven aan een groep ,vnl vrouwen,van totaal 17 deelnemers. Een mooie nieuwe ervaring, leergierige mensen, heel cooperatief en boordevol humor. VSO werkt hier met 2 lokale partnerorganisaties die actief zijn in paddenstoelen-groente teelt en het weven van kleden en sjaals in prachtige kleuren en motieven. Paddenstoelen komen hier veel voor en de mensen zijn ook gewend ze in het wild te plukken en te eten. Het landschap is prachtig , totaal afwijkend van de rest van het platte Bangladesh. Ik was in Khagrachari op 200 meter hoogte ,meer naar het zuidoosten vind je bergen van rond de 2000 meter. De mensen zien er “chinees” uit, hebben hun eigen talen en de voornaamste godsdienst is het boeddhisme. Chittagong Hill Tracts is een onrustig gebied, heel lang hebben ze gevochten tegen de regering voor onafhankelijkheid , sinds 1997 hebben ze een vredesakkoord en zijn de wapens ingeleverd , nu hebben ze een zekere vorm van zelfbestuur. Het stikt hier van de militaire bases en politie en als buitenlander heb je een speciale vergunning nodig om hier te mogen zijn en dan nog is je reisgebied heel beperkt. De oorspronkelijke bewoners hebben veel problemen met de Bangladeshi immigranten die hun land innemen, zelf beschouwen ze land als collectief eigendom en hebben dus geen eigendomsrechten op papier. Ze verbouwen veel gember en kurkuma, een gele kruidige wortel, en hebben veel wilde bananen. De mensen zijn heel vriendelijk en gemakkelijk in de omgang, niet zo schreeuwerig als de Bangladeshi in het algemeen. Ze zijn ook erg ondernemend ,vooral de vrouwen, die verkopen groentes op de markt, iets wat je de Bengalen niet ziet doen.
Morgen reis ik weer door naar Chitalmari, ik heb al een buskaartje gekocht vorige week want het is weer een grote verkeerschaos en volksverhuizing , miljoenen mensen op familie bezoek vanwege het slachtfeest 16 oktober. Bovendien vieren de Hindoes nu ook hun belangrijkste jaarlijks festival Durga Puja. Op zulke momenten merk hoe overvol dit land is.

Yesterday I returned ( 17 hours in a car ! ) of a 5 days stay in Chittagong Hill Tracts ( CHT ), a beautiful region 300 km South East from Dhaka. CHT borders on Myanmar, a moutainous and complicated area,with different tribes, of wich the Chakma have the largest numbers, they are part of the mountain people living in the North of Myanmar, Laos and Vietnam. I went here to provide a training on oyster mushroom cultivation for a group of 17 participants, mainly women. A nice new experience , people eager to learn, very coopative and full of humour. VSO cooperates with 2 partnerorganizations active in mushroom-vegatable cultivation and weaving of clothes in beautiful colours and motives. People are used to mushrooms here, you can find easily in the mountains en they are used to consume. The scenery is beautiful and totally different from the other regions of flat Bangladesh. I was in Khagrachari situated 200 meters above sealevel, more South East you will find mountains around 2000 meter. The people look like Chinese people, have their own languages and they are mainly Buddhists. Chittagong Hill tracts is an unsettled region, for a long time they struggled against the government for independence, In 1997 they signed the CHT Peace Accord and handed over their weapons, now they have a certain level of self-government. In the region there are a lot army and police bases, and as a foreigner you need a special permit to travel to this region and even then your range of travelling is very limited. There are a lot of problems between the indigenous people and the Bangladeshi immigrants about land. The CHT people regard their land as collective property and don’t have ownership documents. They cultivate ginger and turmeric and there are a lot of wild bananas. The people are very friendly, easy to approach and more quiet compared to Bengali. They are also very enterprising, specially the women, they sell vegatables on the market, Bengali woman don’do that. Tomorrow I will continue for Chitalmari, I bought already a busticket last week because of the heavy traffic of people, millions of people are on the way to visit their family to slaughter goat or cow for the muslim festival Eid. In the same period the Hindoes celebrate their most important festival Durga Puja. During this events you notice how overpopulated this country is.

Dutch-English version

Vorige week ben ik naar Brussel gereisd samen met nog 2 VSO collega’s uit Bangladesh om deel te nemen aan een 3 daagse EUaid volunteers conferentie. Wij maken samen met nog 200 andere volunteers deel uit van de eerste batch van dit nieuwe EUaid programma. Ze hebben 80 mensen uitgenodigd die gewerkt hebben of nog werken in projecten in  Afika, Azie en Zuid Amerika voor een grondige evalauatie en een discusie met de Europese commissaris voor  internationale samenwerking  Christalina Georgieva, europarlementariers en vertegenwoordigers van partner organisaties zoals Rode Kruis, Save the Children, VSO, ICCO, Solidaridad etc. Inspirerende bijeenkomst, 8 workshops, veel jongeren in de leeftijd tussen 25 en 35 jaar. Ik was nog niet de oudste, dat was een Schot van 70 jaar , hij was 9 maanden in Zuid Soedan en vertrok na de conferentie voor de 2e keer hier aar toe samen met zijn vrouw , indrukwekkend. We hebben ook een poster presentatie gemaakt als Bangladesh groep met mooie grote foto’s van ons werk daar. De commissaris had veel  belangstelling voor de oesterzwammen en mijn collega Niels heeft haar een mooie originele Bangaldeshi sjaal aangeboden.  Dit nuttige uitstapje was ook een mooie gelegenheid om Eelco te ontmoeten, toevallig in Nederland, en weer een paar dagen in Grubbenvorst te zijn, niet alleen om het gras te maaien maar ook heerlijk samen met  Mienke te genieten van een lekker biertje.  Vrijdag zijn we naar Ruth en Geert Jan in Utrecht gegaan, enorm genoten van onze kleinzoon Ole, 8 maanden alweer, prachtige goedlachse kerel met heel donkere ogen ! Ook in Amsterdam naar Elien en Machiel, Yael en Mats van school gehaald en genoten van  Mats, hij begint nu te lezen en te schrijven ,  en het blokfluit concert van Yael. Gisteren ben ik weer in Dhaka aangekomen, even wennen, maar met mooie herinneringen. Mienke komt me in november 2 weken opzoeken , mooi vooruitzicht.

Last week I travelled with 2 VSO colleguas from Bangladesh to Brussels to take part in a 3 days EUaid conference. We are, including 200 others, members of the the first batch volunteers in this new EU program. 80 volunteers were invited who worked or are  still working in projects in Africa, Asia and South America for a proper evaluation and discussion with the EU commissioner for international coopation Christalina Georgieva, EU parlement members and representatives of partner organizations like Red Cross , Save the Children, ICCO , VSO, Solidaridad etc.  An inspiring meeting, 8 workshops  with young people generally in the age between 25 and 35. I was not the oldest one , that’s  a 70 years old Schottish man, he was 9 months in South Sudan and after the conference he left for the second to there together with his wife, very impressive. We created a poster presentation with nice big photos showing our implementations there. The commissioner was very interested in mushroom  and my collegua Niels offered her an original Bangladeshi scarf.

This useful trip offerd me also the opportunity to meet Eelco, by accident in The Netherlands and to spend some days in Grubbenvorst, not only for cutting the grass but to be together with Mienke and drink a tasty beer. Friday we vistited Ruth and Geert Jan in Utrecht, I enjoyed Ole, 8 months old now, he has very dark eyes and laughs attractively.  After that we visited  Elien and Machiel in Amsterdam to take Yael and Mats from school , enjoying Mats, he started reading and writing now and listening to a  flute concert of Yael. Yesterday I returned in Dhaka again, quite a change but gifted with nice memories. Mienke will visit me in November , a nice prospect.